Các bạn trẻ thân mến,
Tôi là Nguyễn Đông Hải, hiện là Giáo sư Vật lý tại Tennessee Wesleyan University, Mỹ.
Mười lăm, hai mươi năm trước, tôi cũng như các bạn bây giờ − là một người trẻ đầy ước mơ về một tương lai tươi sáng cho bản thân mình và đầy khát vọng cống hiến tâm và tài của mình cho quê hương, cho cuộc đời. Tôi đã nỗ lực không ngừng trong chừng ấy năm với tất cả nhiệt huyết tuổi trẻ và khát khao cống hiến, để đến hôm nay tôi là một giáo viên hạnh phúc khi nhìn thấy những thành quả, những thay đổi mà tôi đã tạo ra trong cuộc đời của các học trò của tôi, những người đang tiếp tục hàng ngày tạo ra sự thay đổi trong các học trò của các bạn ấy. Và hôm nay, tôi viết những dòng này để nhắn gửi đến các bạn một thông điệp rằng bạn cũng có thể tạo ra sự thay đổi tích cực cho người khác, cho cộng đồng, nếu bạn thực sự mong muốn như thế.
Tôi sẽ bắt đầu bằng việc kể cho các bạn một câu chuyện mà tôi rất tâm đắc. Một doanh nhân đang thong thả đi dạo trên bãi biển. Có rất nhiều con sao biển bị sóng đánh dạt vào bờ và mắc cạn trên bãi cát. Chúng sẽ chết nếu không được nhanh chóng đưa trở lại biển. Ông doanh nhân biết điều đó, nhưng ông không thể làm gì hơn khi số lượng sao biển mắc cạn lên đến hàng ngàn con, nằm la liệt khắp bãi biển. Đi được thêm một quãng, ông nhìn thấy một cậu bé chừng bảy, tám tuổi đang nhặt từng con sao biển và đưa trở lại biển. Ông tiến tới và hỏi cậu bé “Này con, quá nhiều sao biển như vậy làm sao mà con có thể cứu xuể?” Cậu bé hồn nhiên đáp “Dạ, con sẽ không thể cứu hết tất cả số sao biển này, nhưng ít nhất con cũng cứu được bạn sao biển con đang cầm trên tay đây.” Nói xong cậu bé chạy ra biển thả con sao biển đang cầm trong tay, rồi lại tiếp tục cứu từng con sao biển khác.
Vậy đó các bạn. Khi nói về tạo ra một sự thay đổi trong cuộc đời một người hay trong một vấn đề xã hội nào đó, chúng ta thường nghĩ đó là điều rất to tát và khó khăn. Chúng ta thường có tâm lý “nếu tôi nhắm tôi làm được thì tôi sẽ làm, còn nhắm thấy quá sức mình thì tôi sẽ không làm.” Nhưng các bạn ơi, những sự thay đổi to lớn không gì khác hơn là sự tổng hợp đồng bộ của những tác động nho nhỏ mà chính bạn hoàn toàn có thể tạo ra. Bây giờ tôi sẽ kể cho các bạn nghe cách mà tôi đã làm và cách các bạn có thể làm để tạo ra sự thay đổi tích cực cho người khác, cho cộng đồng.
Tôi có may mắn là đã sớm chọn được con đường cho riêng mình. Tôi yêu thích khám phá các kiến thức khoa học và chia sẻ nó cho mọi người, nên tôi đã thi vào ngành Sư phạm Vật lý của Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. Tốt nghiệp đại học, tôi lên đường sang Mỹ để học lên Tiến sĩ Vật lý tại Kansas State University. Vừa nhận xong tấm bằng tiến sĩ, tôi lập tức trở về Việt Nam dù mọi người quanh tôi cho rằng tôi nên ở lại Mỹ để có tương lai tốt hơn. Lựa chọn ở một ngã rẽ công việc sẽ mở ra cho mỗi người một cung đường mới, một chân trời mới, với những người đồng hành mới. Và nếu sự lựa chọn của tôi là Việt Nam, tôi tin rằng bước ngoặt này sẽ mang lại nhiều cơ hội cống hiến cho cộng đồng sâu sắc hơn nữa. Nelson Mandela từng nói “Giáo dục là vũ khí mạnh nhất mà bạn có thể dùng để thay đổi thế giới.” Nếu vậy thì tôi đang nắm trong tay thứ vũ khí mạnh nhất để tạo ra sự thay đổi tích cực cho cộng đồng và quê hương tôi. Hành trang về nước của tôi ngày ấy bên cạnh tấm bằng Tiến sĩ còn là một bầu nhiệt huyết và một tá các ý tưởng, dự định về những điều tôi sẽ làm để cải tiến giáo dục Việt Nam. Thế nhưng, rất nhanh sau đó tôi nhận ra rằng, thay đổi ở cấp độ vĩ mô sẽ rất khó làm được, cũng giống như việc cứu tất cả các con sao biển mắc cạn vậy. Nhưng tôi hoàn toàn có thể tạo ra sự thay đổi ở từng giáo viên, từng học sinh mà tôi có dịp tiếp xúc, cũng giống như chú bé cứu từng con sao biển mà chú bé nhặt được. Tôi tự đặt cho mình một mục tiêu rằng, bất cứ giáo viên nào, học sinh nào tiếp xúc với tôi đều phải nhận được một hạt giống cho sự thay đổi tích cực ở chính họ. Tôi càng ý thức sâu sắc về giá trị công việc của mình − một giảng viên trường sư phạm (tôi làm giảng viên khoa Vật lý, ĐH Sư phạm Tp.HCM) − khi tôi nhận ra rằng cứ mỗi một giáo sinh được tôi đào tạo sẽ trở thành một giáo viên của hàng vạn học trò sau này. Do đó, mỗi sự thay đổi tích cực tôi tạo ra ở một em giáo sinh sẽ đem lại những hiệu quả không thể đong đếm được. Giờ đây, dù tôi đang là một giáo sư ở Mỹ, tôi vẫn thường xuyên tương tác với các giáo viên, giáo sinh ở Việt Nam để tiếp tục sứ mệnh gieo những hạt mầm thay đổi tích cực cho giáo dục Việt Nam.
Khi bạn đọc những dòng này, có thể bạn đang là sinh viên của một ngành nào đó không phải là sư phạm, hoặc là một chuyên viên về một lĩnh vực nào đó không phải là giáo dục. Chính các bạn cũng đang tạo ra những thay đổi tích cực cho người khác, cho cộng đồng bằng chính ngành nghề mà các bạn đang làm việc hoặc học tập. Nhưng nếu các bạn vẫn mong muốn được góp phần tạo nên những chuyển biến tích cực cho giáo dục, kiến tạo một nền giáo dục hoàn thiện và bình đẳng cho mọi học sinh trên mọi vùng miền của quê hương Việt Nam, và qua đó thay đổi cuộc đời của hàng triệu học sinh, thì Chương trình phát triển năng lực lãnh đạo của Teach for Vietnam (TFV) là cơ hội không thể tốt hơn cho bạn. Như tôi nói ở trên, bất cứ sự thay đổi vĩ mô nào cũng là tổng hòa của những tác động nho nhỏ đồng bộ mà bạn hoàn toàn có thể tạo ra. Và TFV chính là một ngã rẽ như vậy, để đảm bảo rằng những đóng góp dù nhỏ nhất của các thành viên sẽ được cộng hưởng với nhau để tạo nên sự thay đổi vĩ mô.
Vậy thì, nếu bạn đang hài lòng với công việc hiện tại và bạn đang làm công việc ấy với tất cả đam mê và tâm huyết của bạn thì xin chúc mừng bạn − bạn đang tạo ra giá trị cho cộng đồng từ chính ngành nghề của bạn. Còn nếu bạn đang mong muốn tìm một sự chuyển hướng nghề nghiệp, hoặc đơn giản chỉ là muốn thử sức trong lĩnh vực giáo dục mà bạn cũng rất tâm huyết và trăn trở, thì Chương trình phát triển năng lực lãnh đạo của Teach For Vietnam là cơ hội lý tưởng cho các bạn.
Cơ hội không đến một cách ngẫu nhiên. Một cơ hội đến với bạn là vì bạn đã ít nhiều có suy nghĩ về nó, có để tâm tìm kiếm nó. Cho nên, nếu bạn đã vào xem các trang thông tin của TFV và đọc đến những dòng cuối này trong bài viết của tôi thì có lẽ bạn cũng rất quan tâm đến giáo dục và có ước mơ về một nền giáo dục hoàn thiện và bình đẳng cho mọi học sinh. Vậy thì bạn hãy tìm hiểu kỹ về Chương trình phát triển năng lực lãnh đạo của TFV bởi vì đó có thể là một cơ hội tuyệt vời cho bạn, bởi vì bạn có thể là một ứng viên xuất sắc mà TFV đang tìm kiếm, là người thầy cô giáo mà các học trò đang mong đợi, và là người có khả năng tạo ra sự thay đổi tích cực trong cuộc đời các em ấy. Bạn đã sẵn sàng cho sứ mệnh cao quý ấy chưa?